W środę, 20 sierpnia, odbyły się uroczystości upamiętniające 81. rocznicę zdobycia gmachu Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej przy ul. Zielnej 39. W wydarzeniu wzięli udział m.in. żołnierze Armii Krajowej oraz Powstańcy Warszawscy. Otwarta została również wystawa poświęcona płk. Henrykowi Leliwa-Roycewiczowi.
Budynek PAST-y, jeden z najważniejszych obiektów strategicznych w czasie Powstania Warszawskiego, przez 20 dni był areną ciężkich walk. Niemcy bronili go zaciekle – w środku znajdowała się nowoczesna centrala telefoniczna, która łączyła Warszawę bezpośrednio z Berlinem i pełniła kluczową rolę w systemie łączności Generalnego Gubernatorstwa.
Powstańcy z batalionu „Kiliński”, wspierani przez inne oddziały AK, rozpoczęli szturm 2 sierpnia 1944 roku. Po wielu nieudanych próbach 20 sierpnia udało się zdobyć obiekt pod dowództwem rotmistrza Henryka Leliwy-Roycewicza. Na dachu wieżowca powiewała wówczas biało-czerwona flaga – symbol zwycięstwa i nadziei.
Historyk, prof. Wiesław Jan Wysocki powiedział nam o znaczeniu tego wydarzenia:
PAST’a wciąż góruje w centrum miasta
Dziś 50-metrowy gmach wciąż góruje nad centrum Warszawy, będąc ważnym miejscem pamięci o Powstaniu Warszawskim. Przy jego wejściu znajduje się 17 tablic przypominających o bohaterskich walkach sprzed 81 lat.
Podczas tegorocznych obchodów wręczono także odznaczenia „Pro Partia” za szczególne zasługi w pielęgnowaniu pamięci o walce o niepodległość Polski. Medalami uhonorowani zostali: Zbigniew Chmielewski, Katarzyna Żukowska oraz Przemysław Żukowski. W obchodach udział wzięli sami bohaterowie – w tym ci z batalionu „Kiliński”.
