Nowy Rok zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nim powraca dyskusja o fajerwerkach – tradycji, która dla wielu staje się coraz bardziej kontrowersyjna. Choć od lat mówi się o ogólnopolskim zakazie petard, kolejny sylwester minie bez nowych regulacji.
Sejmowa Komisja Nadzwyczajna ds. Ochrony Zwierząt w grudniu miała wreszcie zająć się projektami nowelizacji ustaw, które wprowadziłyby ogólnopolski zakaz fajerwerków. Jak twierdzi władza plany pokrzyżowało weto prezydenta Karola Nawrockiego do tzw. ustawy łańcuchowej. W rezultacie kolejny sylwester minie bez zmian prawnych, a zwierzęta, osoby z zaburzeniami lękowymi i seniorzy znów będą narażeni na niekontrolowany huk.
Fajerwerki: Czy tradycja jest warta ceny?
Dla wielu Polaków sylwester bez petard to jak święta bez choinki – niezgodne z obyczajem. Jednak coraz więcej osób zaczyna dostrzegać drugą stronę medalu:
- Zwierzęta w niebezpieczeństwie: Huk fajerwerków wywołuje u nich pierwotny lęk, prowadzący do ucieczek, wypadków, a nawet śmierci.
- Ludzie w stresie: Dla osób z zaburzeniami lękowymi, weteranów czy seniorów sylwester to dni niepokoju i bezsenności.
- Środowisko w ruinie: Odpady po fajerwerkach zatruwają gleby i wody, a metale ciężkie przedostają się do ekosystemu.
Stolica bez huków?
Od 2018 roku Warszawa zrezygnowała z oficjalnych pokazów fajerwerków, zastępując je zapierającymi dech w piersiach iluminacjami świetlnymi. To nie tylko efektowna alternatywa, ale przede wszystkim bezpieczna i ekologiczna forma celebracji. W tym roku również nie będzie pokazu fajerwerek. Warszawa nie organizuje miejskiego Sylwestra. Powody tej decyzji nie są znane, choć pojawiają się przypuszczenia, że chodzi o aspekt finansowy. Stolica oferuje bogatą ofertę pomysłów na spędzenie sylwestra bez petard. Wiele warszawskich kin i teatru ma specjalny sylwestrowych repertuar. Do wyboru bale w hotelach i imprezy w klubach do rana. Są też propozycje dla abstynentów. Można znaleźć zabawę dokładnie w takim rytmie, który nam odpowiada.
Warto jednak podkreślić, że mimo braku masowej imprezy nie ma oficjalnego zakazu używania sztucznych ogni tego dnia w Warszawie.
Coraz więcej miast rezygnuje z fajerwerków
Rada Miasta Krakowa w listopadzie wprowadziła uchwałę w sprawie „wprowadzenia zakazu odpalania fajerwerków, petard, ogni sztucznych i innych materiałów pirotechnicznych widowiskowych w okresie całorocznym na terenie Gminy Miejskiej Kraków”. Nowe przepisy mają obowiązywać od 2026 r. z wyłączeniem najbliższej nocy sylwestrowej. Od 2019 r. całoroczny zakaz obowiązuje w Zakopanem. Rzeszów również zrezygnował z pokazów sztucznych ogni, organizując zamiast tego sylwestrowe imprezy DJ-em.
Jak chronić zwierzęta w sylwestrową noc?
– Czegoś, co wyrządza tyle szkód zarówno zwierzętom, jak i ludziom, moglibyśmy sobie darować – powiedziała prezeska Fundacji Viva! Anna Zielińska w rozmowie z PAP i oceniła, że zakaz powinien zostać jak najszybciej wprowadzony.
Właściciele mogą pomóc swoim pupilom przetrwać ten trudny czas:
- Ogranicz hałas i światło – zasłoń okna, włącz uspokajającą muzykę.
- Stwórz bezpieczną kryjówkę – przygotuj miejsce, gdzie zwierzę będzie mogło się schować.
- Zadbaj o identyfikację – upewnij się, że pies lub kot ma czip i aktualne dane kontaktowe.
– Nie zmuszajmy zwierząt do udziału w zabawie. Dajmy im wybór – jeśli chcą być blisko, wspierajmy je. Jeśli wolą się schować, pozwólmy im na to – podsumowała Anna Zielińska.
Sylwester to nie tylko zagrożenie dla zwierząt domowych – cierpią także te dzikie
Eksperci zwracają uwagę, że ofiarami fajerwerków padają również zwierzęta żyjące na wolności. Wielu z nich nie przeżywa sylwestrowej nocy, ginąc w panice lub pod kołami samochodów. Badania pokazują, że skutki eksplozji odczuwają nawet ptaki. Huk i rozbłyski to dla nich szok, który wywołuje ekstremalny stres. Niektóre gatunki potrzebują nawet 10 dni, by dojść do siebie. O tym mówiła Karolina Skorb, ornitolożka i prezes Górnośląskiego Koła Ornitologicznego. To nie chwilowy strach, ale długotrwałe konsekwencje, które zaburzają ich naturalne zachowania.
