Czesław Niemen w latach 60. był jednym z twórców polskiego big beatu. Później tworzył ambitniejszą muzykę rockową. Cała Polska do dziś nuci jego przeboje – od „Pod papugami” przez „Dziwny jest ten świat” po „Sen o Warszawie”.
Mieszkańcy stolicy nawet wyrwani ze snu w środku nocy potrafiliby wyrecytować słowa tej ostatniej piosenki (których autorem jest zmarły rok temu warszawiak Marek Gaszyński): „Mam tak samo jak ty/ Miasto moje a w nim/ Najpiękniejszy mój świat/ Najpiękniejsze dni/ Zostawiłem tam kolorowe sny…”. Piosenka stała się nieoficjalnym hymnem Legii Warszawa – cały stadion śpiewa ją przed każdym meczem, gdy piłkarze wychodzą z tunelu na murawę.
Plac
Na Żoliborzu Artystycznym – nowym osiedlu w pobliżu ulicy Powązkowskiej – powstał Plac Niemena. Niemen był pod koniec życia mieszkańcem Żoliborza. Plac otrzymał imię Czesława Niemena w listopadzie 2014.
Od placu odchodzą ulice Kaliny Jędrusik i Stanisława Dygata. Znajduje się na nim mural upamiętniający poetę Jerzego Ficowskiego. Oraz neon, który upamiętnia kompozytora Krzysztofa Komedę.
Szkoła
Szkoła Podstawowa nr 168 przy ul. Zwycięzców 44 na Saskiej Kępie nosiła w XX wieku imię Stanisława Dygata. Przy szkole po reformie oświaty w 1999 r. utworzono Gimnazjum z Oddziałami Dwujęzycznymi nr 25. W 2009 r. społeczność szkolna postanowiła nadać szkole imię. Uczniowie zaproponowali Czesława Niemena. Jego kontrkandydatami w ostatniej turze byli William Szekspir i Joseph Conrad. Uczniowie, nauczyciele, rodzice zdecydowaną większością głosów wybrali Czesława Niemena. Wybór zaakceptowały zarówno Rada Dzielnicy Praga Południe, jak i Rada Warszawy i gimnazjum otrzymało imię artysty rocka.
W 2018 r., po reformie oświaty likwidującej gimnazja, imię Niemena przeniesiono na Szkołę Podstawową nr 168.
– Czesław Niemen to symbol niepokornego, krytycznego spojrzenia na świat, dostrzegania piękna i cierpienia. Znak ponadprzeciętnej wrażliwości. Tego właśnie uczymy naszych uczniów: twórczego myślenia, życia z pasją, niepozostawania obojętnym na drugiego człowieka – tłumaczy dyrektorka szkoły Anna Tkaczyk. – Dlatego patron naszej szkoły jest prawdziwym wzorem. Nie jest pomnikową, odległą postacią, on wciąż porusza serca i umysły młodych ludzi, inspiruje, zachwyca, zmusza do refleksji, uczy wrażliwości. Jednocześnie jest postacią łączącą pokolenia – dziadków, rodziców i dzieci.
Słowa z piosenki Niemena „…lecz ludzi dobrej woli jest więcej” stały się mottem szkoły, są wypisane na szkolnym sztandarze. Działa w niej Szkolny Klub Wolontariusza, uczniowie włączają się w akcje pomocowe. A w czerwcu – na jubileusz 60-lecia szkoły i 15-lecia nadania jej imienia Czesława Niemena – odbędzie się finał konkursu „Miasto moje a w nim” pod patronatem Prezydenta Warszawy i Mazowieckiego Kuratora Oświaty. Można w nim zgłaszać wiersze, opowiadania, projekty multimedialne.
Murale
Pierwszy mural Niemena namalował na ul. Płytowej 14 na Białołęce Bruno Althamer. Niemen zamiast źrenic ma złote płyty, co nawiązuje nie tylko do sukcesów artystycznych, ale też do nazwy ulicy, przy której znajdowała się niegdyś fabryka płyt betonowych.
Na ścianie budynku przy ul. Młynarskiej 33 na Woli powstał w 2021 r. mural z gigantycznym portretem Niemena. Ma ponad 300 m kw. powierzchni. Z wysokiej ściany patrzy na ulicę Czesław Niemen w charakterystycznym czarnym kapeluszu. Pomysłodawcą i fundatorem muralu jest Stowarzyszenie Przyjaciół Warszawy.
W 2022 r. na murze toru Wyścigów Konnych na Służewcu – w nieformalnej galerii graffiti – pojawił się mural z Niemenem w tym samym kapeluszu i z hasłem „Kiedyś zatrzymam czas”. Graffiti znajduje się do dziś w części północnej muru.
Porter Niemena znajduje się też w Galerii Osobowości Kultury Warszawy XX w. przy Trasie Łazienkowskiej w sąsiedztwie Głównego Urzędu Statystycznego. To cykl 29 wielkoformatowych portretów ludzi kultury związanych z Warszawą w drugiej połowie poprzedniego stulecia – wykonanych przez Piotra Janowczyka.
