Podczas trwającej budowy placu Centralnego robotnicy odsłonili pozostałości przedwojennej Warszawy. Pałac Kultury i Nauki i plac Defilad powstały na terenie 50 hektarów pomiędzy Alejami Jerozolimskimi, Marszałkowską, Świętokrzyską i Emilii Plater. By wznieść tę monumentalną budowlę, w latach 50. trzeba było zlikwidować wiele ulic, a także pozostałości aż 80 kamienic.
Od kilku tygodni na placu Centralnym trwają intensywne prace – wykonawca rozpoczął je od prac odkrywkowych. Widzimy już pierwsze efekty tych prac. Mając jednak świadomość bolesnej historii tego kawałka Warszawy podczas II wojny światowej i po niej, chcemy wraz z Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków wypracować rozwiązanie, które pozwoli nam zachować jak najwięcej fragmentów dawnego miasta w przyszłym zagospodarowaniu placu Centralnego – mówi Michał Olszewski, zastępca prezydenta m.st. Warszawy.
W miejscu, gdzie trwa budowa placu Centralnego, nadal znajdują się pozostałości ul. Chmielnej, Złotej, Siennej, Śliskiej, Pańskiej, Zielnej oraz część Marszałkowskiej. W trakcie budowy Pałacu w całości zniknęła ulica Wielka, biegnąca równolegle do Marszałkowskiej. To powidoki przedwojennej historii. Przed rokiem 39. na terenie placu Defilad znajdowało się 180 budynków mieszkalnych.
W trakcie prowadzonych prac odkryliśmy unikalne fragmenty bruku i dawnej zabudowy. Spodziewaliśmy się tego, bo przecież z licznych, zachowanych dokumentów znamy przedwojenną siatkę ulic w tym miejscu i układ budynków. Natomiast zaskoczeniem jest dla nas głębokość, na jakiej trafiliśmy na fragmenty zabudowy – znajdują się one nawet 2 metry pod obecnym poziomem gruntu. Jesteśmy dopiero na początku badań i analiz, ale już dziś mogę obiecać, że dołożymy wszelkich starań, żeby jak najwięcej dowiedzieć się o przeszłości tego miejsca – mówi profesor Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.
W trakcie prac na dawnej Złotej znaleziono nie tylko pozostałości kamienic, ale także oryginalną nawierzchnię bazaltową, torowisko tramwajowe i granitowe krawężniki.
Natrafiono także na starą rozdzielnię elektryczną zlokalizowaną w północno-zachodniej części placu budowy, od strony trybuny honorowej. Znaleziska są – jak w każdym takim przypadku – badane przez archeologów – wyjaśnia Łukasz Puchalski, dyrektor stołecznego Zarządu Dróg Miejskich.
Będący w budowie plac Centralny ma nawiązywać do przedwojennej historii tego miejsca. Jego układ chodników i zieleni będzie odwzorowywał sieć dawnych ulic i zarys budynków z 1939 roku.
