Wystawa ‘Turkmeni. Sztuka codzienności’ jest pierwszą ekspozycją w Polsce, poświęconą dziedzictwu kulturowemu Turkmenów, zamieszkujących rozległe tereny Azji Centralnej – przede wszystkim Turkmenistanu, ale także Iranu i Afganistanu.
Wystawa ukazuje bogatą i reprezentatywną kolekcję turkmeńskiego rękodzieła, na które składają się wspaniale haftowane stroje, charakterystyczna, masywna biżuteria, nakrycia głowy oraz kobierce i dywany filcowe. Muzeum zgromadziło ją w większości w latach 70. i 80., a później w latach 90. XX wieku i nadal powiększa.
Na ekspozycji dominują typowe dla Turkmenów ubiory etniczne, w tym purpurowe tuniki kobiece z haftowanymi obszyciami oraz charakterystyczne stroje wierzchnie czyrpy, noszone według tradycji przez kobiety zamężne, a także misternie haftowane nakrycia głowy: popularne w całej Azji Centralnej czapeczki znane pod rosyjską nazwą tiubietiejek lub lokalną – tahia, biżuteryjne czapeczki przeznaczone dla młodych kobiet, skomplikowane, ceremonialne czepce kobiet zamężnych oraz czapeczki dziecięce opatrzone amuletami.
Ważną część kolekcji stanowią także okazałe, masywne ozdoby srebrne z karneolami, w formie ciężkich plakiet, zawieszeń czy ażurowych taśm zdobiących czoło i skronie, zdobionych prostym rytym i ażurowym ornamentem o motywach zwierzęcych i abstrakcyjnych. Wszystkie te ubiory i ozdoby, mające wielowiekową tradycję, są do dziś używane w społecznościach turkmeńskich, równolegle z ubraniami typu zachodniego. Podlegają też współcześnie zaskakującym niekiedy transformacjom i modernizacjom, których przykłady również zobaczyć można na wystawie. Towarzyszą im unikatowe wyroby filcowe, typowe dla rzemiosła ludów koczowniczych regionu, w tym przede wszystkim Turkmenów. Filce stanowiły ważny element tradycyjnego wyposażenia jurty, a ich powstawaniu towarzyszyły – i towarzyszą do dziś – różne obrzędy. Oddzielną cześć wystawy stanowią prace współczesnych artystów turkmeńskich ze zbiorów Muzeum Azji i Pacyfiku: malarza polskiego pochodzenia Włodzimierza Pawłockiego oraz grafika Mereta Kłyczewa, które stanowią unikalny zespół prac ukazujących różne prądy artystyczne w sztuce Azji Centralnej w 2. poł. XX wieku. Uzupełnieniem ekspozycji są materiały wizualne i projekcje zdjęć mikroskopowych turkmeńskich tkanin i haftów, wykonanych podczas prac konserwatorskich. Wystawie będzie towarzyszył katalog oraz liczne wydarzenia przybliżające kulturę i sztukę regionu Azji Centralnej: wykłady, oprowadzania kuratorskie oraz druga edycja Festiwalu Azji Centralnej, który jest planowany na luty 2018 roku.
Kuratorka wystawy: Karolina Krzywicka
Projekt i aranżacja wystawy: Masakazu Miyanaga
Projekt katalogu: Marta Przybył
Otwarcie wystawy odbędzie się w poniedziałek, 2 października 2017r. o godzinie 18:00 w Muzeum Azji i Pacyfiku przy ul. Solec 24 w Warszawie.
