Tydzień warszawskich cmentarzy: #4 Cmentarz Kamionkowski

fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Historia i położenie

Cmentarz Kamionkowski, położony przy Konkatedrze Matki Bożej Zwycięskiej, to jedna z najstarszych nekropolii w Polsce. Jego historia sięga XIII wieku, co czyni go jednym z nielicznych cmentarzy średniowiecznych zachowanych do dnia dzisiejszego na terenie współczesnej Warszawy. Jednak w momencie powstania tej nekropolii, Warszawa jeszcze nie istniała w swojej obecnej formie, a stolica Polski była wówczas Krakowem.

Początkowo, Cmentarz Kamionkowski znajdował się daleko poza granicami miasta. To na tych polach Kamiona odbyły się dwie elekcje królów Polski: Henryka Walezego w 1573 roku oraz Augusta III w 1733 roku. Jeszcze przed pierwszą z tych elekcji istniała niewielka parafia oraz drewniany kościółek przy nekropolii, gdzie odprawiano msze święte z okazji wyborów monarchy. Niestety, drewniany kościół spłonął w czasie Potopu Szwedzkiego w 1656 roku, a sam cmentarz został znacznie zniszczony.

Burzliwe losy nekropolii

Losy Cmentarza Kamionkowskiego oraz jego niewielkiego kościółka były niezwykle burzliwe. Po odbudowie kościoła po Potopie Szwedzkim, w 1775 roku budynek ponownie uległ pożarowi i tym razem nie można było go odtworzyć. Z tego okresu zachowała się jedynie drewniana dzwonnica, która pozostaje do dziś. W międzyczasie większość pochówków przeniesiono na nieistniejącą już nekropolię w Skaryszewie.

Cmentarz Kamionkowski odgrywał znaczącą rolę w 1794 roku, kiedy to pochowano tu ofiary Rzezi Pragi, w tym generałów takich jak Korsak i Jasiński. Kilka lat później, ze względu na budowę umocnień napoleońskich, cmentarz na Skaryszewie został zlikwidowany, aż do 1887 roku, kiedy to zmarłych zaczęto przenosić na nowo powstały Cmentarz Bródnowski. Była to konieczność związana z rozbudową miasta, ponieważ nekropolia na Kamionku już wtedy przekraczała powierzchnię hektara i nie mogła pomieścić nowych grobów.

Dziedzictwo przeszłości

Dziś, Cmentarz Kamionkowski przetrwał jedynie jako niewielki wycinek dawnej, potężnej nekropolii. Z ponad 145 nagrobkami, najstarszym z nich pochodzącym z 1842 roku, pozostało zaledwie 46. To miejsce, choć nieco zapomniane, jest świadkiem wielu ważnych wydarzeń w historii Warszawy i Polski.

Dla mieszkańców Warszawy oraz historyków Cmentarz Kamionkowski stanowi niezwykłą pamiątkę po dawnych czasach i ludziach, którzy w nim spoczywają. To miejsce, gdzie historia splata się z teraźniejszością, a pozostałe nagrobki przypominają o dawnej świetności tej niegdyś rozległej nekropolii. Choć z biegiem lat wiele się zmieniło, to Cmentarz Kamionkowski wciąż pozostaje cennym świadkiem historii Warszawy i Polski.

Udostępnij ten artykuł!

Najnowsze podcasty

Nowa aplikacja mobilna RadiaKolor

Daj nam znać!

Coś ciekawego wydarzyło się w Warszawie lub okolicach? 
Warto nagłośnić ciekawą inicjatywę? Może urzędnicy się nie popisali? 

Poinformuj o tym dziennikarzy Radia Kolor! 
Z przyjemnością zajmiemy się Twoim tematem.
W razie potrzeby – gwarantujemy anonimowość.